راه نمایشگاه – تهران -طیبه مظفری – نمایشگاه بین‌المللی تهران به عنوان موتور محرک اقتصاد و تجارت ایران، بار دیگر خود را در تقاطع چالش‌های ژئوپلیتیک و فرصت‌های اقتصادی می‌بیند. با توجه به احتمال فعال شدن «مکانیسم ماشه» و بازگشت تحریم‌ها، تحلیلگران صنعت نمایشگاهی، آینده این رویدادهای مهم را همزمان «پرچالش» و «سرشار از فرصت‌های جدید» ارزیابی می‌کنند.
تحریم؛ مهمان ناخوانده سالن‌های نمایشگاه
بازگشت تحریم‌ها می‌تواند مستقیم‌ترین ضربه را به بین‌المللی‌بودن نمایشگاه‌های تهران وارد کند. محدودیت در نقل و انتقالات مالی و ریسک‌های حقوقی برای شرکت‌های خارجی، اصلی‌ترین موانع پیش روی غرفه‌داران بین‌المللی هستند. در چنین سناریویی، کاهش تعداد شرکت‌های اروپایی و چندملیتی و کوچک‌شدن ابعاد برخی نمایشگاه‌های تخصصی دور از انتظار نیست.
یک کارشناس صنعت نمایشگاه در این رابطه به «راه نمایشگاه» می‌گوید: «حضور پررنگ برندهای بزرگ جهانی نه تنها برای انتقال فناوری، بلکه برای اعتباربخشی به کل رویداد حیاتی است. بازگشت تحریم‌ها می‌تواند این جریان را با اختلال مواجه کند، اما به این معنی نیست که نمایشگاه‌های تهران تعطیل یا بی‌اثر خواهند شد. بلکه استراتژی آن‌ها باید بر اساس واقعیت‌های جدید بازتعریف شود.»
تحول استراتژی: از جذب خارجی به تقویت داخلی و منطقه‌ای
تحلیل «راه نمایشگاه» نشان می‌دهد که صنعت نمایشگاهی ایران در صورت تشدید تحریم‌ها، ناچار به تغییر تاکتیک است. در این شرایط جدید، نمایشگاه بین‌المللی تهران می‌تواند نقش خود را از یک «پلتفرم جذب سرمایه‌گذاری خارجی» به یک «کاتالیزور برای تقویت تولید داخلی و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای» تغییر دهد.
تمرکز بر نمایش توانمندی‌های صنایع غذایی، کشاورزی، فناوری اطلاعات و صنایع خلاق که کمتر تحت تأثیر مستقیم تحریم‌ها قرار می‌گیرند، می‌تواند بیش از پیش در دستور کار قرار گیرد. همچنین، هدف‌گیری بازارهای همسایه و کشورهای متحد که موانع کمتری برای تجارت با ایران دارند، می‌تواند به استراتژی غالب تبدیل شود.
غرفه‌سازی ایرانی؛ نماد مقاومت و خلاقیت
در این میان، نقش شرکت‌های غرفه‌ساز و خدمات نمایشگاهی ایرانی بسیار برجسته می‌شود. در دوران تحریم، نیاز به خلق غرفه‌های جذاب، کارآمد و حرفه‌ای با کمترین وابستگی به مواد و فناوری‌های وارداتی افزایش می‌یابد. این امر می‌تواند بهانه‌ای برای شکوفایی هرچه بیشتر خلاقیت و خوداتکایی در صنعت غرفه‌سازی ایران باشد.
استفاده از المان‌های بومی، هنرهای سنتی و مواد اولیه داخلی در کنار طراحی مدرن، می‌تواند هویت منحصربه‌فردی به غرفه‌های ایرانی ببخشد و حتی در دوران سخت، پیام کیفیت و نوآوری ایران را به بازدیدکنندگان انتقال دهد.
سخن پایانی: آینده در گرو انعطاف‌پذیری است
وضعیت نمایشگاه بین‌المللی تهران به طور جدی به تحولات سیاسی بین‌المللی گره خورده است. با این حال، تاریخچه این نمایشگاه ثابت کرده که توانایی تبدیل تهدید به فرصت را دارد. آینده موفقیت‌آمیز این رویدادها در گرو انعطاف‌پذیری، برنامه‌ریزی هوشمندانه و تمرکز بر نقاط قوت داخلی و منطقه‌ای است.
به نظر می‌رسد نمایشگاه بین‌المللی تهران، چه در دوران آرامش و چه در طوفان تحریم‌ها، به عنوان ویترین غیرقابل انکار اقتصاد ایران به فعالیت خود ادامه خواهد داد، اما با چهره‌ای که شرایط جهانی بر آن تحمیل می‌کند.
